Evcil hayvanlarda sıklıkla karşılaşılan dış parazitleri biraz yakından değerlendirmek gereklidir. Öncelikle bitleri ele alacağız. Dünyada bugüne kadar tanımlanmış 6000’den fazla bit türü olmakla birlikte bugün 5000 civarında geçerli tür bulunmaktadır. Bu türlerden birkaç tanesi kedi ve köpeklerde bulunmaktadır.
BİTLER
Bitler daha çok köpeklerde oluşur nadir olarak kedilerde de gözlemekteyiz. Bitler konakları kedi ve köpeklerin genel olarak kıl ve tüylerini yiyerek beslenmektedir. Bazı türleri deriyi zedeleyerek, sızan kanı emerken, bazı türleri direk deriyi delerek kan emebilmektedir. Kedi ve köpeklerde kaşıntı, kıl veya tüylerde matlaşma, anemi, huzursuzluk ve zayıflamaya neden olmaktadır.
Bitler sabit parazitlerdir yani ömür boyu kedi ve köpeklerin üzerinde yaşarlar. Genellikle konak seçicidirler nadiren farklı konak türlerinde yaşayabilmektedir. Konaktan ayrıldıktan sonra kısa süre içinde ölmektedirler. Genellikle genç kedi ve köpekler üzerinde rastlanılmaktadır seyrek olarak yaşlı kedi ve köpeklerde görülür. Türkiye’de köpeklerde en yaygın tür Trichodectes canis sokakta yaşayan köpeklerde gözlenmektedir. Kedilerde ise Felicola subrostrata tespit edilen türdür. T.canis ve F.subrostrata türleri tüy ile beslenen türdür. Linognathus setosus türü ise köpeklerde kan emerek beslenir.
Bitler yakın temas ve bulaşık araçlarla bir konaktan diğerine bulaşır. Uzun tüylü kedi ve köpeklerde, zayıf ve bakımsız ve enfekte toplu ortamlarda bulaşma meydana gelmektedir.
Bit enfestasyonlarına en çok kış aylarında ve ilk baharın başlarında rastlanılmaktadır. Çünkü bu aylarda kıllar uzamış sıcaklık ve nem artmıştır. İlkbahar sonuna doğru bit sayısında bir azalma görülmektedir. Bitlerin ve yumurtaların çoğu kış tüyleri ile birlikte yere dökülmekte, yaz aylarında kılların traş edilmesi güneş ışınlarının öldürücü etkisinden dolayı ergin bitlerin ve gelişme dönemlerinin sayılarında azalma olmaktadır. Genelde baş omuz boyun kuyruk bölgesinde rastlanılmaktadır.
Yaşam döngüsü
Bitler hemimetabol gelişme göstermekte olup, dişiler çiftleştikten sonra yumurtalarını kılların dip kısmına yapıştırırlar. Bir dişi bir aylık sürede 200-300 yumurta yumurtlayabilir. Yumurtalara halk arasında sirke adı verilmektedir. Ömürlerinin yaklaşık 1-1,5 ay olduğu bildirilmiştir.
Klinik belirtiler
Kedi ve köpeklerin derilerinde alopesi (tüy dökülmesi), kepeklenme, sekonder bakteriyel dermatit, stres bağlı kilo kaybına neden olmaktadır. Bitlenen kedi ve köpeklerde iştahsızlık, huzursuzluk, irritasyon, durgunluk gözlenebilir. Hayvanlarda kaşıntı ve irritasyon sebebiyle tüylerini yalama ve vücutlarını duvara sürtme ve yaralanmalar olabilir.
Tanı
Kıllarda matlaşma, kıl dökülmeleri ve kaşıntı gibi belirtiler pire, kene, uyuz veya diğer akarlar ile bit enfestasyonlarını düşündürmektedir. Kedi ve köpeklerin tüy veya kılları yakından incelendiğinde koyu renkli hayvanlarda kıllar üzerinde beyaz renkli yumurtalar kolay tespit edilir. Pireler hareketli olmaları ve zıplayabilmeleri, bitlerden daha büyük olmaları ve vücutlarının yandan basık olması ile, keneler daha büyük ve vücutlarının tek parça halinde olması 4 çift bacağa sahip olması ile, uyuzlarda gözle gözükmemeleri bitlerden ayırt edilebilmektedir.
Tedavi
Bitler daimî parazitler olmaları ve konakları terk ettikleri zaman kısa sürede ölmeleri dolayısıyla, mücadelede sadece kedi ve köpeklerin ilaçlanması yeterli olup, barınak ya da kaldıkları yerlerin ilaçlanması gerekmemektedir. Kedi ve köpeklerde makrosiklik laktonlar (Avermektinler: İvermektin moksidectin, doramectin, selamectin vs) tedavide kullanılmaktadır. Avermektinler Collie ırkı köpeklerde anafilaksi ye sebep olduğu için önerilmemektedir aynı zamanda Rottweiler ırkı köpeklerde de hassasiyet bildirilmektedir.
Fipronil’in köpekler üzerinde yapılan araştırmalarda gerek tedavi gerekse kontrol için aylık topikal formülasyonları kullanılmaktadır.
Karmabatlı İnsektisitler toz halinde serpme, organik fosforlu İnsektisitler ve formanidinler ise banyo şeklinde kullanılmakta fakat çok fazla önerilmemektedir.
Yeni bazı etken maddeler oldukça etkili şekilde kullanılmaktadır.Fluralaner,Sarolaner,Afoxolaner günümüzde güzel sonuçlar alınan etken maddelerdir.
Dış parazit döneminde tüy sağlığını destekleyici multivitamin damla kullanmanız tavsiye edilmektedir.
Sonuç olarak aylık düzenli antiparaziter mücadele yapılması önerilmektedir. Tabiki veteriner hekiminizin kedi ve köpekleriniz için seçtiği uygun etken madde uygun dozda uygun şartlarda uygulanması önem arz etmektedir. Bilinçsiz ilaç kullanımı kedi ve köpeklerinize zararlar verebilir.
Korunma
Kedi ve köpeklerde bit enfestasyonlarından korunmak için iyi besleme özellikle b2 vitamin ilavesi barınak ve kaldıkları ortamların koşullarının düzeltilip uygun hale getirilmesi bulaşık malzeme ve eşyaların kaynar su ile yıkanması gerekmektedir. Enfeste kedi ve köpekler ile temasın engellenmesi, özel bakım malzemeleri ile giysilerin başka kedi ve köpeklerle paylaştırılmaması önerilmektedir. Düzenli ilaçlama önem arz etmektedir.
Bitler ile ilgili daha detaylı bilgileri veteriner hekimlerinizden alabilirsiniz.
DOSTUNUZUN SAĞLIĞI İÇİN EN DOĞRU TEDAVİYİ VE BİLGİYİ VETERİNER HEKİMİNİZ BELİRLEYECEKTİR.
MENÜ 
