01 Kasım 2024

İguana Türleri, Özellikleri, Bakımı ve Beslenmesi

İguanalar, sürüngenler dünyasının en popüler üyelerinden biridir. Hem evcil hayvan olarak tercih edilmeleri hem de doğada hayranlık uyandıran görünümleri ve özellikleriyle tanınırlar. Bu yazıda, iguana ne demek, iguana nasıl bir hayvan, türleri, özellikleri, bakımları ve beslenmeleri hakkında birçok bilgi bulabilirsiniz.

İguana Türleri

Dünya genelinde birçok iguana türü bulunmaktadır ve bu türler bulundukları bölgelere ve adaptasyonlarına göre değişiklik gösterir. İşte en bilinenlerinden bazıları:

Yeşil İguana

En bilinen iguana türüdür ve genellikle evcil iguana olarak tercih edilir. Adını, yeşil renkli derisinden alır, ancak bu renk bazen turuncu, mavi veya sarı tonlarına dönebilir. Anavatanı Orta ve Güney Amerika'dır.

Yeşil iguana hayvanı oldukça büyük olabilir ve yetişkin erkekler yaklaşık 1,5 ila 2 metre uzunluğa ulaşabilir.

Sosyal değildirler ve yalnız yaşamayı tercih ederler. Ancak, sakin ve dost canlısı davranışlar gösterebilirler.

Tropikal yağmur ormanları iguanaların doğal yaşam alanıdır ve genellikle ağaçlarda yaşarlar.

Mavi İguana

Cayman Adaları'nda bulunan endemik bir türdür ve nesli tehlike altında olan türler arasında yer alır. Derilerinde mavi bir renk tonuna sahiptirler ve bu da onları oldukça özel kılar.

Yetişkinler yaklaşık 1,5 metre uzunluğa kadar büyüyebilirler. Diğerlerine göre daha sakin bir yapıları vardır ve nadiren agresif davranışlar sergilerler.

Karasal bir yaşam alanına sahiptirler ve genellikle kayalık bölgelerde yaşarlar.

Çöl İguanası

Adından da anlaşılacağı gibi sıcak ve kurak çöl ortamlarında yaşayan bir türdür. ABD'nin güneybatısında ve Meksika'nın bazı bölgelerinde bulunur.

Genellikle 30 ila 40 cm uzunluğundadır. Oldukça aktiftir ve sıcak bölgelerde rahatça hareket edebilirler. Çöl iklimine mükemmel şekilde uyum sağlamışlardır ve bitkisel gıdalarla beslenirler.

Rinoceros İguanası

Bu türler, yüzlerinde küçük bir "boynuz" benzeri yapı nedeniyle bu ismi almışlardır. Karayipler'de yaygındır ve nesli tehlike altında olan türler arasında yer alır.

1,5 metreye kadar büyüyebilir. Genellikle sakin olsalar da çiftleşme dönemlerinde agresif davranışlar gösterebilirler.

Kurak ve yarı kurak bölgelerde yaşarlar ve hem bitkiler hem de küçük böceklerle beslenirler.

Galapagos İguana (Marine İguana)

Bilimsel adıyla Amblyrhynchus cristatus, Galapagos Adaları'na özgü ve bu adalarda bulunan tek deniz iguana türüdür. Bu tür hem fiziksel özellikleri hem de davranışları ile dikkat çekmektedir. Genellikle siyah renkte olup, bazen yeşil veya kahverengi tonlarda da görülebilir. Güneş ışığında daha parlak renkler alabilirler.

Bu iguanalar ortalama 1 ila 1,5 metre uzunluğundadır. Dişiler genellikle erkeklerden daha küçüktür.

Güçlü ve kalın bir vücut yapısına sahiptirler. Uzun kuyrukları ve güçlü pençeleri, kayalık bölgelere tırmanmalarına yardımcı olur.

Derileri kalın ve pulludur, bu da onları su kaybından korur. Deniz ortamına uyum sağlamışlardır ve tuzlu suya dayanıklıdırlar.

Deniz yosunları ve bitkilerle beslenirler. Okyanusa dalarak su altındaki yosunlarını yerler. Bu da onları iguanalardan ayıran bir özelliktir.

İyi yüzücüdürler ve besin bulmak için okyanusa dalarlar. Yüzme sırasında vücutlarını kullanarak su altında oldukça hareketli olurlar. Vücut ısılarını artırmak için güneşlenme alışkanlığına sahiptirler. Güneş ışığında uzun süre kalabilirler ve genellikle kayaların üstünde dinlenirler.

Tehdit altında hissettiklerinde, genellikle kaçmayı tercih eder. Ancak, tehlike anında hırıltılı iguana sesi çıkararak düşmanlarını korkutabilirler.

Dişiler genellikle 1-5 arasında yumurta bırakır. Yumurtalar, sıcak kumlu alanlarda gömülür ve yaklaşık 2-4 ay içinde yavru iguana çıkar.

Fiji Bantlı İguana

Nadir görülen bir iguana türüdür. Fiji Adaları'nda bulunur ve parlak yeşil renkte bantlara sahiptir. Koruma altındaki türlerden biridir ve egzotik görünümüyle dikkat çeker.

Genellikle 60 ila 75 cm arasında değişir. Sakin ve barışçıl bir türdür. Nemli ormanlarda ve tropikal bölgelerde yaşar.

Kırmızı İguana

Özellikle parlak renkleri ve göz alıcı görünümü ile tanınan bir iguana türdür. Ancak, genellikle "kırmızı iguana" ifadesi, daha çok hibrit veya belirli bir renk varyasyonuna sahip iguanalar için kullanılır. Kırmızı veya turuncu tonları, belirli çevresel faktörlere bağlı olarak gelişebilir.

Turuncu veya kırmızı tonlarda renklere sahip olabilirler. Renkleri, yaşlarına, cinsiyetlerine ve genetik faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genç iguanalar, yetişkinlik dönemine geçtiklerinde genellikle daha canlı renklere sahip olurlar.

Ortalama olarak 1.5 ile 2 metre arasında uzunluğa ulaşabilirler. Yetişkin erkek iguanalar genellikle dişilerden daha büyük olur.

Vücutları güçlü ve kalındır. Uzun kuyrukları ve güçlü pençeleri, tırmanma yeteneklerini artırır.

Derileri oldukça kalındır, bu da onları dış etkenlerden korur. Renk değişimi, vücut sıcaklıklarını düzenlemeye yardımcı olur.

Yalnız yaşamayı tercih eder. Ancak, evcil olanlar, insanlarla belirli bir düzeyde etkileşime girebilir.

Dişi iguanalar, genellikle 20 kadar yumurta bırakabilir. Yumurtalarını, sıcak kumlu alanlara gömerler ve yaklaşık 2-3 ay içinde yavrular çıkmaya başlar.

Yavrular, annelerinden bağımsız bir şekilde yaşarlar ve genellikle yeşilliklerle beslenirler.

Estetik görünümleri ve dikkat çekici renkleri ile evcil hayvan olarak evde iguana beslemek isteyebilirsiniz. Ancak, doğru bakım ve yaşam alanı sağlanmadığında, sağlık sorunları yaşayabilirler. Bu nedenle, sahiplenmeden önce iguana beslemek ile ilgili tüm bilgilere sahip olmak oldukça önemlidir.

İguana Özellikleri

İguanalar, sürüngenler dünyasında hem fiziksel hem de davranışsal olarak oldukça dikkat çeken özelliklere sahiptirler.

Fiziksel Özellikler

Deri Rengi ve Yapısı

İguanalar genellikle yeşil renkte olsalar da yaşadıkları çevreye ve türlerine göre farklı renklere sahip olabilirler. Derileri kalın ve pulludur, bu da onları dış etkilere karşı korur.

Kuyruk

İguanaların kuyrukları uzun ve güçlüdür. Birçok iguana, kuyruğunu kendini savunmak için kullanır. Ayrıca kuyruklarını düşmanlardan kaçmak için bırakabilirler ve zamanla kuyruk yeniden büyüyebilir.

Pençeler

İguanaların pençeleri, özellikle ağaçlarda yaşayan türler için çok önemlidir. Tırmanma yetenekleri gelişmiştir.

Gözler ve Görüş

İguanaların gözleri oldukça keskindir ve tüm renkleri algılayabilirler. Bu da iguanaların hem avlanma hem de tehlikelerden korunma konusunda avantajlı olmalarını sağlar.

Davranışsal Özellikler

Soğukkanlılık

İguanalar soğukkanlı hayvanlardır. Vücut sıcaklıklarını çevreye bağlı olarak düzenlerler. Güneşte uzun süre durarak ısınabilirler ya da serinlemek için gölgelik alanları tercih edebilirler.

Yalnızlık

İguanaların çoğu yalnız yaşamayı tercih eder ve sosyal bir yapıya sahip değildir.

Savunma Mekanizması

İguanalar tehdit altında olduklarında kuyruklarını kullanarak vurabilir, hızlıca kaçabilir ya da deri rengini değiştirebilirler. Ayrıca bazen tükürük ya da tıslama gibi uyarılarla düşmanlarını korkutmaya çalışırlar.

İguana Bakımı

İguana sahiplenmek, oldukça heyecan verici bir deneyim olabilir. Ancak iguanalar özel bakım gerektiren, dikkatli bir şekilde beslenmesi gereken hayvanlardır. Doğru bakımı sağlamak ve uygun bir beslenme düzeni oluşturmak, sağlıkları ve uzun ömürlü olmaları için oldukça önemlidir.

Barınma ve Yaşam Alanı

İguanalar doğal ortamlarında genellikle ağaçların tepesinde yaşayan sürüngenlerdir. Bu nedenle, evde bakacağınız iguana için geniş ve yüksek bir yaşam alanı oluşturmanız oldukça önemlidir.

Yetişkin bir iguana kafesi, en az 2 metre uzunluğunda ve 1,5 metre genişliğinde olmalıdır. Tırmanmayı sevdikleri için yüksekliği yeterli olan bir kafes tercih edilmelidir.

Soğukkanlı hayvanlardır, bu yüzden yaşam alanlarında doğru sıcaklık ve ışık koşullarını sağlamak çok önemlidir. Kafesin bir tarafı 32-35°C, diğer tarafı ise 25-28°C olmalıdır. Geceleri ise sıcaklık 22-25°C’ye kadar düşürülebilir. Güneş ışığını taklit eden bir UVB lambası kullanmak da iguanaların D vitamini üretmesi ve kalsiyumu doğru şekilde emmesi açısından gereklidir.

Nemli ortamlarda yaşarlar, bu nedenle iguana teraryum nem oranını %70-80 civarında tutmak önemlidir. Bunu sağlamak için kafes içine bir su kabı koyabilir, ayrıca düzenli olarak sprey ile su püskürtebilirsiniz.

Zemin için gazete, halı ya da yıkanabilir yapay çimen kullanılabilirsiniz. Aynı zamanda iguanalar tırmanmayı sevdiği için kafesin içine dallar, raflar ve tırmanma yapıları eklemek, onların doğada hissetmesine yardımcı olacaktır.

Temizlik ve Hijyen

Yaşam alanlarının temiz olması, sağlıkları için oldukça önemlidir. İçindeki dışkılar ve yiyecek artıkları günlük olarak temizlenmelidir. Ayrıca haftada bir kafesin tamamı dezenfekte edilmelidir. Su kapları ise her gün değiştirilerek temiz su koyulmalıdır.

Dışkı Kontrolü

Dışkı kontrolü, sağlık durumlarını izlemek için önemli bir yöntemdir. Düzenli olarak dışkı kontrolü yaparak sindirim sistemi sorunlarını, parazitleri veya beslenmeyle ilgili problemleri erken fark edebilirsiniz.

İguanaların dışkı sıklığı, beslenme düzenine, ortam sıcaklığına ve sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İguanaların normal dışkılama sıklığını öğrenmek önemlidir. Dışkı rengi, iguananın beslenmesine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yeşil yapraklarla beslenen bir iguananın dışkısı genellikle yeşil olur. Ancak dışkı gri, beyaz veya siyaha dönüyorsa, bu ciddi bir sindirim sorununun belirtisi olabilir. Dışkı çok sıvıysa (ishal) veya çok sertse, beslenme sorunu, parazit ya da su eksikliği olabilir. İshal, parazitlerin varlığına ya da beslenmede yanlış giden bir şeye işaret edebilir.

Veteriner Kontrolleri

İguanaların sağlıklı kalmaları için düzenli veteriner kontrolleri şarttır. Özellikle bu konuda deneyimli bir veteriner bulmanız önemlidir. Yavru iken iguananızın genel sağlık durumu kontrol edilmelidir ve kalsiyum eksikliği gibi sorunları önlemek için periyodik testler yapılmalıdır. Ayrıca parazitlerin kontrolü de ve aşıları düzenli olarak takip edilmelidir.

Davranış ve Egzersiz

İguanalar yalnız yaşayan hayvanlardır ve çok fazla sosyalleşmeye ihtiyaç duymazlar. Ancak, evcil bir iguana sahibiyseniz, onları zaman zaman kafes dışına çıkararak egzersiz yapmalarını sağlamalısınız. Düzenli hareket etmezlerse obezite ve kas zayıflığı gibi sağlık sorunları yaşayabilirler.

Tutma ve Ele Alışma

Genellikle bağımsızlardır, ancak düzenli olarak elinize almaya ve size alışmaya ihtiyaç duyarlar. Sakin bir şekilde elinize alarak güvenin kazanabilirsiniz. Sert ve ani hareketlerden kaçınmalısınız, çünkü bu iguanaları strese sokabilir.

İguana Nasıl Beslenir?

Beslenmeleri oldukça hassas bir konudur ve yanlış beslenme ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tamamen otçul hayvanlardır, bu nedenle bitkisel bir beslenme iguanaların sağlıklı kalmaları için çok önemlidir.

İguana Ne Yer?

Yeşil Yapraklı Sebzeler (Ana Gıda)

Beslenmelerinin büyük kısmını taze, yeşil yapraklı sebzeler oluşturmalıdır. Bu sebzeler, iguanaların ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri sağlar. En uygun yeşillikle: Kara lahana, roka, kıvırcık lahana, hardal otu, hindiba yaprağı, su teresi, marul çeşitleri (Ancak aşırı su içeriğine sahip buzdağı marulu gibi türler sınırlı verilmelidir, çünkü yeterli besin değeri içermez.)

Bu yeşillikler, bol kalsiyum içerir ve iguanalar için ideal birer besin kaynağıdır. Özellikle kalsiyum içeriği yüksek olan sebzeler tercih edilmelidir çünkü kemik sağlıkları için yüksek oranda kalsiyuma ihtiyaç duyar.

Sebzeler (İkinci Ana Gıda)

Yeşil yapraklı sebzelerin yanı sıra çeşitli sebzeler de beslenmelerine eklenmelidir. En uygun sebzeler: Kabak, rendelenmiş havuç, tatlı patates, brokoli, yeşil fasulye, biber çeşitleri, salatalık, bamya, bezelye.

Bu sebzeler, genel sağlıkları için önemli olan vitaminler, mineraller ve antioksidanlar açısından zengindir.

Meyveler

Meyveler, ara sıra verilebilecek bir besindir ve beslenmelerinin %10'undan fazlasını oluşturmamalıdır. Meyveler genellikle yüksek şeker içerir, bu yüzden fazla verilmemelidir. Uygun meyveler: Mango, papaya, çilek, ahududu, elma, kavun ve az miktarda muz.

Meyveler, tatlı oldukları için iguanaların hoşuna gider ancak yüksek şeker içermeleri nedeniyle sık verilmemesi gerekir. Meyveleri ölçülü şekilde sunmak, beslenme dengesini korumak açısından önemlidir.

Besin Takviyeleri

Özellikle büyüme dönemlerinde yüksek miktarda kalsiyuma ihtiyaç duyalar. Kalsiyum-fosfor oranının dengelenmesi için yeşilliklerine, toz kalsiyum takviyesi serpilebilir. Ancak, fazla miktarda kalsiyum da zararlı olabileceğinden dikkatli olunmalıdır.

Eğer iguananız doğal güneş ışığına maruz kalamıyorsa, D3 vitamini takviyesi yapılmalıdır. UVB ışığı, iguanaların kalsiyumu eritmesine yardımcı olur, bu yüzden doğal güneş ışığı veya UVB lamba kullanımı önemlidir.

Verilmemesi Gereken Gıdalar

Bazı gıdalar oldukça zararlıdır ve kesinlikle verilmemelidir. Bu gıdalar şunlardır:

Otçul oldukları için et, yumurta veya süt ürünleri gibi hayvansal protein kaynakları iguanalar için zararlıdır. Hayvansal protein tüketimi böbrek sorunlarına ve metabolik kemik hastalığına neden olabilir.

Çok fazla su içerir ve besin değeri düşüktür. Nadir olarak, fazla su tüketimi için verilebilir. Ispanak ve pazı sebzeler oksalat içerir ve kalsiyumun emilimini engelleyebilir. Bu nedenle dikkatli verilmelidir. Yüksek asidik içeriği nedeniyle turunçgiller de verilmemelidir.

Su İhtiyacı

İguanaların sağlıklı kalabilmesi için yeterli miktarda su tüketmesi gerekir. Genellikle beslenmelerindeki yeşilliklerden ve sebzelerden su alırlar. Ancak kafeslerinde her zaman taze su bulundurulmalıdır. Bazen suyu doğrudan içmek yerine suya batırılarak ıslatılan yaprakları yiyerek de su ihtiyaçlarını karşılayabilirler.

Ayrıca iguanalar suya girmeyi ve orada kalmayı sevdikleri için kafeslerinde geniş bir su kabı bulundurmak hem su içmeleri hem de nemli kalmaları açısından faydalı olacaktır.

İguanalar Renk Değiştirir mi?

Evet, renk değiştirebilirler. Ancak, bu renk değişikliği diğer sürüngenler kadar belirgin değildir. Renk değiştirmeleri daha çok çevresel faktörler, sağlık durumu, ruh hali ve yaşa bağlı olarak gerçekleşir. İşte iguanaların renk değiştirdiği bazı durumlar:

Soğukkanlı hayvanlar oldukları için vücut sıcaklıklarını çevre sıcaklığına göre ayarlamak zorundadırlar. Sıcaklık değişimlerine bağlı olarak renklerinde de değişiklik olabilir. Soğuk ortamda bulunduklarında koyu bir renge dönerler. Koyu renkler, güneşten daha fazla ısı emmelerine yardımcı olur. Sıcak ortamda ise daha açık renklere bürünebilirler. Bunu, vücutlarının fazla ısıyı emmesini önlemek için yaparlar.

İguanalar, stresli, agresif veya korkmuş olduklarında renklerinde değişiklik olabilir. Genellikle stres altında olduklarında renkleri daha koyu hale gelir.

Özellikle erkek iguanaların, çiftleşme döneminde renklerinde belirgin değişiklikler görülebilir. Çiftleşme döneminde erkek iguanalar genellikle daha parlak renkler sergilerler. Bu dönemde turuncu veya kırmızımsı bir renge dönüşebilirler, bu da iguanaların diğer erkeklere karşı baskın olduklarını veya dişilere hazır olduklarını gösterir.

İguanaların yaşlandıkça renkleri değişebilir. Genç iguanalar genellikle parlak yeşil renktedir. Yaşlandıkça bu renkler daha mat hale gelebilir. Kahverengi, gri veya turuncu tonlara dönüşebilirler.

İguanaların renk değişimi bazen sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilir. İguana sağlıklıysa parlak ve canlı renklere sahiptir. Ancak hasta iguananın, rengi daha mat veya koyu hale dönüşebilir. Su kaybına uğramış bir iguana, normalden daha soluk görünür.

İguanalar doğal yaşam alanlarında birazcık da olsa çevrelerine uyum sağlamak için renklerini değiştirebilirler. Ancak bu sürüngenler kadar hızlı ve belirgin bir değişiklik değildir. Daha çok ortama uyum sağlamak için renklerini ton olarak değiştirirler ve çevreye biraz daha uygun hale gelirler.

Sıkça Sorulan Sorular

İguanalar Kaç Yıl Yaşar?

Uygun bakım ve koşullarda uzun bir ömre sahip olabilirler. Türüne ve yaşam koşullarına bağlı olarak, 15 ile 20 yıl kadar yaşayabilirler. Hatta iyi bakım gören iguanalar 25 yıla kadar yaşayabilir.

İguana Isırır mı?

İguanalar genellikle sakin ve barışçıl hayvanlar olsalar da tehdit altında hissettiklerinde veya stresli olduklarında ısırma gibi savunma davranışları sergileyebilirler.