Kedilerde açık yara problemleri, özellikle dışarı çıkan ya da diğer kedilerle temas eden evcil dostlarda oldukça sık görülen durumlardan biridir. Bu yaralar bazen küçük çiziklerden ibaret olabilirken, bazen de ciddi enfeksiyon riski taşıyan derin yaralara dönüşebilir. Kediler, doğaları gereği güçlü ve dayanıklı görünseler de, cilt bütünlüğünün bozulması vücuda bakteri, mantar ve parazit girişini kolaylaştırır. Bu nedenle açık yaraların doğru şekilde temizlenmesi, takibi ve gerektiğinde veteriner müdahalesi hayati önem taşır.
Açık yaralar çoğu zaman fark edilmesi zor bölgelerde meydana gelir; bu nedenle kedilerin davranışlarındaki değişiklikleri gözlemlemek de büyük önem taşır. Kediniz yalamayı artırdıysa, bölgeye dokunulmasına izin vermiyorsa, tüylerinde topaklanma veya koku oluştuysa bir yerinde yara olabilir. Bu yazımızda kedilerde açık yara neden olur, nasıl tedavi edilir, hangi durumlar tehlikelidir detaylı şekilde ele alıyoruz.
Açık yaralar birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Bazı durumlar basit travmalardan kaynaklanırken bazıları altta yatan önemli sağlık sorunlarının habercisi olabilir. İşte en yaygın nedenler:
Dışarı çıkan kediler diğer kedilerle kavga edebilir, çalı dikenlerine takılabilir veya bir yere sıkışarak deri yırtılmasına sebep olabilir. Ev içindeki kazalar bile (dolap aralıklarına sıkışma, sivri objeler) açık yaralara yol açabilir.
Alerjisi olan kediler, kaşıntıyı hafifletmek için kendilerini yoğun şekilde tırmalayabilir. Bu sürekli kaşıma açık yaralara, kabuklanmalara ve kanamalara neden olabilir.
Pire ısırıkları, özellikle alerjik reaksiyona yatkın kedilerde şiddetli kaşıntı ve cilt tahrişine sebep olur. Kedinin sürekli kaşımaya çalışması sonucunda ciltte açık yaralar oluşabilir.
Bakteriyel enfeksiyonlar, mantar ve maya kaynaklı cilt hastalıkları da deride kabuklanma, dökülme ve sonunda açık yaralar oluşturabilir.
Kısırlaştırma veya başka bir operasyon sonrası dikişlerin açılması da kedilerde açık yaraya dönüşebilir. Bu durum acil veteriner müdahalesi gerektirir.
Kedinizin bir bölgesinde açık yara olup olmadığını anlamak için gözlemlemeniz gereken bazı işaretler vardır:
Sürekli yalama veya ısırma davranışı
Tüylü bölgelerde ıslaklık, tüy dökülmesi, kabuklanma
Kötü koku
Şişlik veya kızarıklık
Bölgeye dokunulduğunda tepki verme, kaçma
Halsizlik, iştahsızlık veya ateş (enfeksiyon belirtisi)
Bu belirtilerden biri bile varsa kedinin detaylı şekilde kontrol edilmesi gerekir.
Açık yarayı temizlerken kedinin canını acıtmadan, bölgeyi tahriş etmeden ve enfeksiyon riskini artırmadan hareket etmek önemlidir.
Steril serum fizyolojik ile yaranın üzerindeki kir ve pıhtılar temizlenebilir. Pamuk veya sert peçeteler yerine gazlı bez tercih edilmelidir.
Veteriner onaylı antiseptik spreyler veya antiseptik solüsyonlar yara bölgesinin mikrop kapmasını önler. Ancak alkol, kolonya veya insan için olan iyot çözeltileri kedilerin cildini tahriş eder, kesinlikle kullanılmamalıdır.
Kediler içgüdüsel olarak yarayı yalamaya çalışır ancak bu iyileşmeyi geciktirir ve enfeksiyonu artırır. Bu nedenle boyunluk (Elizabeth yakalığı) kullanmak gerekebilir.
Kızarıklık artıyorsa, kötü koku oluşuyorsa veya yara genişliyorsa veteriner müdahalesi şarttır.
Bazı durumlar hızlı şekilde ilerleyebilir ve kedinizin hayatını riske atabilir. Aşağıdaki belirtiler varsa vakit kaybetmeden veterinere gidilmelidir:
Yara derinse ve kanama durmuyorsa
Yara bölgesinden irin akıyorsa
Kedide ateş, titreme, halsizlik varsa
Yara birkaç gün içinde küçülmek yerine büyüyorsa
Kedinin aşıları güncel değilse (tetanoz riski)
Kedi bir hayvan tarafından ısırıldıysa
Isırık yaraları özellikle çok tehlikelidir çünkü kedilerin ağız florasında güçlü bakteriler bulunur.
İyileşme süresi yaranın büyüklüğüne, kedinin yaşına, bağışıklığına ve bakımına göre değişir. Küçük yaralar birkaç gün içinde kuruyabilirken, derin yaralar haftalar sürebilir. Kedinin sağlıklı beslenmesi, sakin bir ortamda dinlenmesi ve düzenli temizlik süreci iyileşmeyi hızlandırır.
Kedinizin tırnaklarını düzenli keserek kaşıma sonucu yaranın büyümesini engelleyin.
Evin tozunu, halı ve yatak yüzeylerini temiz tutun.
Kedinizin yatağını, battaniyesini ve temas ettiği yüzeyleri düzenli olarak yıkayın.
Vitamin ve mineral yönünden dengeli bir kedi maması kullanarak bağışıklığı güçlendirin.
Kedinizi stresten uzak tutun; stres iyileşmeyi geciktirir.
Tedavi edilmeyen yaralar hızla enfeksiyon kapabilir. Enfeksiyon derin dokulara, hatta kana karışarak sepsis gibi çok ciddi sorunlara yol açabilir. Ayrıca mantar ve bakteriler yaranın büyümesine sebep olur. Bu nedenle “kendiliğinden geçer” düşüncesi oldukça risklidir.
Açık yara döneminde kedinizin bağışıklığının güçlü kalması çok önemlidir. Yüksek kaliteli içeriklerle hazırlanan kedi mamaları, vücudun onarım sürecini destekler. Kedinizin yaşına ve ihtiyacına uygun mamaları incelemek için Markamama’nın kedi maması kategorisini ziyaret edebilirsiniz.
Küçük yaralar iyileşebilir ancak çoğu açık yara enfeksiyon riski taşır. Bu nedenle mutlaka takip edilmeli ve gerekirse veteriner kontrolü yapılmalıdır.
Yalama iyileşmeyi geciktirir. Boyunluk kullanarak kedinin yaraya temasını engelleyebilirsiniz.
Veteriner onaylı antiseptikler dışında bir ürün kullanılmamalıdır. İnsan ürünleri kedilerde tahrişe yol açabilir.
Yaranın büyüklüğüne ve kedinin genel sağlığına göre değişir. Küçük çizikler 3–5 günde iyileşirken, derin yaralar haftalar sürebilir.
Evet, kedilerin ağız bakterileri yüksek enfeksiyon riski taşır. Isırık yaraları acilen temizlenmeli ve veterinere gösterilmelidir.
