27 Haziran 2023

Kediler Neden Kum Yer?

Kediler köpeklerle karşılaştırıldığında daha özgür yapıya ve kendine ait daha fazla özel alana ihtiyaç duyan canlılardır. Çalışmalar göstermiştir ki kedilerde gözlenen birçok hastalık ve davranışsal problemler (gıda dışı ürünlerin tüketilmesi, stres vs.) bu özelliklerinin göz ardı edilmesi veya istemeden de olsa sınırlanması kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunun dışında kedilerin oldukça meraklı canlılar olduğu da herkesçe bilinen bir özelliktir. Bazen bu özellikleri kaynaklı olarak da gıda dışı ürünleri tüketme gibi davranışlarda gösterebilmektedirler. Kedinizin kumunu yemesi altında birçok neden yatabilmektedir. Tıbbi açıdan incelendiğinde bu durumu temelde iki başlık altında toplayabiliriz. Bunlardan birincisi davranış bozuklukları veya stres, ikincisi ise medikal olarak dostunuzda gözlenen hastalıklardır.

Davranışsal Nedenler

Davranışsal nedenler günümüzde kedilerde gözlenen gıda dışı ürünlerin tüketilmesinin temelini oluşturmaktadır. Kedilerin yabancı cisim yemesine neden olabilecek üç farklı davranış özelliğini örnek olarak verebiliriz.

Merak:

Kedilerin özellikle yavru kedilerin ne kadar meraklı canlılar olduğunu bilmeyeniniz yoktur. Bu merak ve keşfetme istekleri birçok zaman başlarına bela olabilmektedir. Kediler yeni bir şeyi tanımaya çalışırken veya keşfetme sürecinde sıklıkla ağızlarını ve burunlarını kullanırlar bu süreçte kedi kumları bazı durumlarda ilgilerini çekip kediler tarafından yenilebilmektedir.

Anksiyete:

Bizlerle birlikte hayatlarını sürdüren kedi dostlarımızın güncel zamanda en sık gözlenen davranış problemlerinden biri anksiyetedir. Dostlarımız eve yeni taşınan biri, ev değişikliği, gürültü, uzun süre kapalı alanda tutulma, yeni bir hayvanın eve getirilmesi, özel alanına saygı duyulmaması kaynaklı olarak strese girip anksiyete bulguları gösterebilmektedirler. Bunun sonucunda ise gıda özelliği olmayan ürünleri yiyebilmektedirler.

Sıkıntı:

Kediler her ne kadar yalnızlığı ve özel alanlarının olmasını sevseler de bununda bir sınırı vardır. Uzun süre ilgilenilmemiş ve yalnız bırakılmış kedilerde gözlenen stres ve can sıkıntısı kaynaklı gıda niteliği taşımayan yabancı cisimlerin yenilmesi sıklıkla gözlenmektedir.

Medikal Nedenler

Kedi dostlarınızda gıda niteliği taşımayan yabancı maddelerin tüketilmesi sadece davranış bozuklukları kaynaklı olarak değil medikal nedenler kaynaklı olarak da sıklıkla gözlenmektedir. Kediler de en sık kedi kumu yenmesine neden olan sağlık problemlerini şöyle sıralayabiliriz.

Anemi:

Aynı insanlarda olduğu gibi kedi dostlarınızda da anemi sıklıkla gözlenebilen bir hastalıktır. Temel olarak hastalığı incelediğimizde dostunuzun yeteri kadar kırmızı kan hücresi ve hemoglobin üretememesi sonucunda anemi şekillenir. Bu gözlenen anemi ise dostunuzun gıda niteliği taşımayan yabancı cisimleri tüketmesine neden olabilmektedir. Dostunuzda kedi kumunu yemenin yanında halsizlik, hızlı soluma, ateş, sürekli uyuma, diş etlerinde ve göz çevresinin renginde beyazlama ve solukluk gözlüyorsanız hızlıca veteriner hekiminize başvurmanız gerekmektedir.

Böbrek Hastalıkları:

Böbrek hastalıkları kedi dostlarınızda sıklıkla ileri yaşlarda gözlense de bazen genç kedilerde de gözlenebilmektedir. Böbrek hastalıkları temel de Akut ve Kronik olmak üzere iki formda seyredebilmektedir. Akut form bir enfeksiyon veya yangı kaynaklı olarak hızlıca ve kısa süre içinde ortaya çıkan formdur. Kronik form ise yıllar içinde böbreğin sürekli olarak yorulması veya dış etkenler tarafından zarar görmesi kaynaklı olarak ortaya çıkan ve böbrek fonksiyonlarının yüksek oranda kaybedilebildiği formdur. Özellikle kedi dostunuzda çok su içme ve sık idrara çıkma, kum kabı dışında idrar kaçırma, ishal, kabızlık ve kilo kaybı gibi rahatsızlıklar varsa hızlıca veteriner hekiminize başvurmanız gerekmektedir.

Kedi Lösemi Virüsü:

Kedi lösemi virüsü kediler arasında salya, kan, idrar ve dışkı aracılığıyla bulaşabilen, kedi dostlarımız için ölümcül olabilen bir virüstür. Bu virüs dostlarımızda anemiye ve lenfomaya neden olup dostunuzun kedi kumu yemesine neden olabilmektedir. Kedi lösemi virüsünün en sık karşılaşılan semptomları ise göz ve ağız çevresinde sarılık, solunumda zorluk, zayıflama, halsizlik, idrar yolu enfeksiyonları, ishal ve ateştir. Bu bulguların biri veya birkaçı gözlendiğinde hızlıca veteriner hekiminize başvurmanız gerekmektedir.

Beslenme Bozuklukları/Eksiklikleri:

Kedilerin etçil canlılar olduğunu birçok yazımızda bahsetmiştik. Bu yüzden kedi dostlarımızın beslenme düzenlerinin büyük çoğunluğunu hayvansal ürünler oluşturmalıdır. Dostlarımıza kaliteli olmayan ve onların tüm ihtiyaçlarını doğru şekilde karşılayamayan kedi mamaları kullanıldığı durumlarda dostlarınızda bazı mineral ve vitaminlerde eksiklikler gözlenmekte ve bunun sonucunda ise kedi kumunu yeme, duvarları yalama gibi davranışlar gözlenebilmektedir. Bu yüzden kedi dostlarınızın beslenmesinin temelini her zaman onlar için düzenlenmiş kaliteli kedi mamaları oluşturmalıdır.

Kedinin Kum Yemesi Nasıl Engellenir?

Kedi dostlarınızın kedi kumunu hangi nedenlerden dolayı yiyebileceğinden bahsettik. Engellemenin en önemli aşamaları bahsettiğimiz durumlara yönelik önlemler alınması ve dostlarınıza kaliteli kedi kumu kullanmanızdır. Özellikle kedi dostlarınızın olası sağlık problemlerine karşı düzenli olarak sağlık kontrolleri ve aşılamalarının yapılmasını, bu davranışı engellemek için ilk adım olarak sayabiliriz. Sonraki aşamada kedinize stressiz ortam sunmaya çalışmalı ve onunla yeterli zaman geçirip sevdiği şeyleri gerçekleştirerek mutlu olmasını sağlamaya çalışmalısınız. Bunların yanında dostlarınızın kumlarını düzenli olarak kontrol etmeli ve temizlemelisiniz. Evinizde her zaman kedi sayısından bir tane fazla kedi kum kabı bulundurmalısınız. Kedinizin yabancı cisim yeme alışkanlığı varsa ona çiğnemesi için kedilere yönelik üretilen oyuncakları veya kedi otu içeren ödülleri verebilirsiniz.

Kedi Kum Yerse Ölür mü?

Kedilerin özellikle de yavruların yabancı cisim yeme ihtimallerinin birçok faktör kaynaklı olarak yüksek olduğunu söylemiştik. Kedi kumu gibi yabancı cisimler kediler tarafından az miktarda yenildiğinde sıklıkla bir semptom vermeden sindirim sistemi aracılığıyla dışarı atılabilirler. Fakat belirli bir eşiğin üzerinde tüketildiğinde sindirim sisteminde birikip tıkanmalara neden olabilmektedir. Özellikle kedi kumu gibi maddeler röntgende parlaklık oluşturmadığı ve gözlenemediği için bazı durumlarda tıkanıklık geç fark edilebilmektedir. Kedinizin bağırsağında gözlenen tıkanıklıkların tedavisi için dostunuzun operasyon olması gerekmektedir. Sindirim sistemine yönelik gerçekleştirilecek yabancı cisim ve tıkanıklık operasyonları hem anestezi açısından hem de operasyon açısından ciddi hayati riskleri barındırmaktadır. Bu tarz bir durumla karşı karşıya kalmamak için dostunuzun düzenli sağlık kontrollerini yaptırmalı, stressiz bir ortam sağlamalı ve yese bile sindirim sisteminde tıkanıklığa neden olmayacak doğal içerikli ve kaliteli kedi kumlarını tercih etmelisiniz.