Kedilerde dış parazit, evcil dostlarımızın sağlığını doğrudan etkileyen yaygın sorunlardan biridir. Köpeklerde dış parazit de benzer şekilde hem fiziksel hem psikolojik etkiler doğurabilir. Özellikle sıcak havalarda artış gösteren bu parazitler, yalnızca hayvanlarımızı değil, bizleri de tehdit edebilir. Bu yazımızda "kedilerde dış parazit" ve "köpeklerde dış parazit" konularına derinlemesine değinecek, korunma yollarını, aşılama takvimini ve merak edilenleri açıklayacağız.
Kedilerde dış parazit, genellikle tüy ve deri üzerinde yaşayan, kanla beslenen canlılardır. Bunlar arasında en yaygın olanları:
Kediniz sürekli kaşınıyor, huzursuz davranıyor veya derisinde kızarıklık, döküntü gibi belirtiler varsa dış parazit şüphesi oluşabilir. Bu parazitler yalnızca rahatsızlık vermekle kalmaz; alerjik reaksiyonlara, cilt enfeksiyonlarına ve bazı durumlarda anemiye sebep olabilir.
Köpeklerde dış parazit nedir sorusu da en çok karşılaşılan sorulardan biridir. Köpeklerde de kedilerde olduğu gibi pire, kene, bit ve akar gibi dış parazitler görülür. Bu parazitler genellikle doğa yürüyüşleri, diğer köpeklerle temas veya parazit taşıyan alanlarla temas sonucu bulaşır. Özellikle kulak arkası, kuyruk dibi, karın altı gibi sıcak bölgelerde yoğunlaşırlar.
Dış parazitlerin bulaşma yolları oldukça çeşitlidir. Bulaşma genellikle şu şekillerde gerçekleşir:
Parazitler doğrudan temasla veya yumurtaları aracılığıyla bulaşabilir. Özellikle çok hayvanlı evlerde dikkatli olunmalıdır.
Genellikle 2 ila 3 ayda bir yapılan parazit koruma uygulamaları, mevsime ve risk seviyesine göre değişebilir. Veteriner hekiminizin önerdiği takvime sadık kalmanız önemlidir.
Köpeklerde de dış parazit koruma genellikle her 2-3 ayda bir yapılır. Ancak aktif olarak doğada vakit geçiren köpeklerde bu süre daha kısa tutulabilir. Sprey, damla ya da tablet formunda uygulamalar mevcuttur.
Yaz ayları dış parazitlerin çoğaldığı dönemdir. Özellikle Nisan-Eylül ayları arasında dikkatli olunmalıdır. Bu dönemlerde dış parazit önleyici ürünlerin düzenli kullanımı şarttır. Ayrıca:
Dış parazitlerin bazı türleri zoonotik olabilir; yani hayvandan insana geçebilir. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler risk altındadır. Bu nedenle yalnızca evcil dostunuzun değil, ailenizin sağlığı için de dış parazit kontrolü önemlidir.
Pireler, insan cildinde alerjik reaksiyonlara ve yoğun kaşıntıya neden olabilirken; bazı kene türleri, Lyme hastalığı gibi ciddi enfeksiyonların taşıyıcısıdır. Ev ortamında bu parazitlerin üremesi, kısa sürede büyük bir soruna dönüşebilir. Bu nedenle düzenli temizlik, parazit önleyici ürünlerin kullanımı ve veteriner kontrolü, hem hayvanlar hem de insanlar için koruyucu bir kalkan görevi görür. Özellikle yaz aylarında çocukların hayvanlarla daha yoğun temas kurması, bulaş riskini artırabileceğinden bu dönemde ekstra dikkat gereklidir.
Kimyasal ürünlere alternatif olarak doğal yöntemler de kullanılabilir. Ancak bunların koruyuculuğu genellikle daha sınırlıdır:
Bu yöntemler veteriner tavsiyesiyle destekleyici olarak kullanılabilir.
Kırsal alanlar parazit riski açısından daha tehlikeli görünse de şehirde yaşayan evcil dostlarımız da ciddi risk altındadır. Apartman dairelerinde yaşayan kediler bile dışarıdan gelen ayakkabılar, alışveriş poşetleri ya da balkonlardaki kuşlarla temas sonucu parazit kapabilir. Aynı şekilde köpekler de park gezintileri sırasında parazitlerle karşılaşabilir. Bu nedenle yalnızca açık alanda vakit geçiren hayvanlar değil, evde yaşayan dostlarımız da düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Kedilerde ve köpeklerde dış parazit tedavisi için farklı formüller tercih edilir. Veteriner hekim önerisine göre aşağıdaki yöntemlerden biri ya da birkaçı kullanılabilir:
Uygulama biçimi, hayvanın yaşı, kilosu ve yaşam koşullarına göre değişiklik gösterebilir.
Evde alınan önlemler ne kadar etkili olursa olsun, profesyonel destek mutlaka gereklidir. Veteriner hekiminiz:
Özellikle yavru ve yaşlı hayvanlar, parazitlerin etkilerine daha hassastır. Bu yüzden rutin kontrol ihmal edilmemelidir.
Dış parazitler yalnızca geçici bir kaşıntı sebebi değildir. Tedavi edilmezse:
Bu nedenle önlem almak tedavi etmekten çok daha kolay ve sağlıklıdır.
Kedilerde ve köpeklerde dış parazit, yalnızca kaşıntı ve rahatsızlık değil; daha ciddi sağlık problemleri doğurabilir. Bu nedenle düzenli koruma, veteriner kontrolleri ve hijyen uygulamaları ihmal edilmemelidir. 
Veteriner hekimin önerisine göre genellikle 2-3 ayda bir uygulanır.
Ortalama 2-3 ayda bir koruyucu uygulama yeterlidir.
Pire, kene, bit ve uyuz gibi deri yüzeyinde yaşayan parazit türleridir.
Deri ve tüy yüzeyinde yaşayan, kaşıntı ve enfeksiyona yol açan canlılardır.
Bazı türleri zoonotiktir; yani insanlara bulaşabilir.
Evet, ancak koruyuculuğu sınırlıdır. Veteriner onayıyla kullanılmalıdır.
Evet, eve taşınan eşyalarla veya insanlar aracılığıyla evcil hayvanlara dış parazit bulaşabilir.
