KÖPEK EĞİTİMİ

Eğitimli bir köpek, doğallığını kaybetmeden sahibinin isteklerini yerine getiren, verilen komut veya görevlerin önemini bilerek yapan köpektir. Köpek eğitimi ise, köpeğin yeteneklerini değerlendirip geliştirerek ona belirli işaretler karşısında nasıl davranması gerektiğini en basit yöntemlerle öğretilmesi anlamındadır. Köpek eğitmeni köpeğin ırkını, cinsini, yaşını, cüssesini, piskolojisini göz önüne alarak eğitimi yapan kişidir.

Köpek Eğiticisinin Özellikleri

Köpek eğitimi ilgi gerektirir: Köpekle uğraşacak insanın köpekle yeterince ilgili olması gerekmektedir. Aksi takdirde eğitim tamamlamadan bırakabilir.

Köpek eğitimi sevgi ister: Olmadığı durumlarda bu iş eğitimden çok hem köpek hem de köpek eğiticisi için işkence olur

Köpek eğitimi sabırlı olmayı gerektirir: Eğitim kurallarını bilmeyen kişiler, eğitimin kısa süreceğini düşünerek eğitime başlarlar ve sabırsız davrandıkları için başarısız olurlar.

Köpek eğitimi sağlıklı bünye gerektirir: Eğitim, ancak sabahın erken veya akşamın geç saatlerinde yapıldığında verimli olur. Bunun nedeni köpeklerin sabah saatlerinde daha dinç ve neşeli olmalarıdır.

Köpek eğitimi yeterli bilgi gerektirir: Bilgisizce eğitime başlandığında, eğitici ne kadar çaba gösterirse göstersin köpek ne istediğini anlayamayacağı için, istenileni algılayamaz ve yerine getirmez.

Köpek eğitimi uyumlu olmayı gerektirir: Eğitimci kendisini köpeğin özellikleri doğrultusunda geliştirebilme yeteneğine sahip olmalıdır.

*köpek eğitiminde bir diğer önemli kriter köpeğin yaşı, cinsiyeti ve ırkı, eğitimin sınırı arasındaki ilişkidir. Küçük köpekler büyüklere oranla eğitime daha fazla yatkındırlar. Ancak bu büyük bir köpeğin eğitilmeyeceği anlamına gelmez. Küçük köpeklerde, köpek sahibi veya eğitici köpeği kendi genel istekleri doğrultusunda eğitebilir. Oysa yaşça büyük olan bir köpek yalnızca belirli komutlarla eğitilebilir. Köpeğin cinsiyeti ve ırkı yapılmak istenilen eğitim bakımından önemlidir. Örneğin dişi köpekler kızgınlık ve gebelik dönemlerinde kendilerini garip hissedecekleri için verilen komutlara fazla ilgilenmezler. Köpek ırkı verilmek istenilen eğitime uygun olmalıdır.

Köpek eğitiminde uygulanan temel kurallar

Komut verilirken, kısa ve kesin olarak verilmelidir. Hatalı olarak pek çok kimse bir çok komutları konuşurken kullandığı uzun cümlelerle verir.

Komut verilirken ses tonu çok önemlidir. Önemli olan istenilen komutu verirken vurgulanmasıdır. Bu konunun yanlış değerlendirilerek komutların azarlarcasına verilmesi de doğru değildir.

Verilen komutlar her zaman aynı olmalı, bir komut için farklı kelimeler kullanılmamalıdır.

Köpek hiçbir zaman kandırılmamalıdır, bu konu özellikle köpeğin güvenin kazanma açısından önemlidir.

Verilen komutlar hareketlerle desteklenmelidir. Böylece köpek alışkın olduğu sözlü komutları görsel olarak da algılayabilir.

Komutların başarısı tekrar sayısına bağlıdır, eğitimin temeli tekrarlarla güçlenir..

Eğitim süresi köpeğin ilgisine göre ayarlanmalıdır. Köpeğin ilgisini aşan sürelerde ters tepkiyle karşılanabilir.

Ödüllendirmek her zaman için eğitimin ilerlemesi bakımından çok önemlidir. Ancak bu yiyecek verilerek yapılmamalıdır. Aksi taktirde köpek bir dahaki komutta beklenti içerisinde olacak, istediğini alamadığı zaman, yanlış yaptığını düşünerek karamsarlığa kapılacaktır. En iyi ödüllendirme şekli onun çok iyi bildiği aferin vb. kelimeleri kullanmak ve mimiklerle ona bunu hissettirmektir.

Eğitim belli bir program içerisinde seyretmelidir. Bir komut tam olarak öğretilmeden diğer komuta geçilmemeli, ancak verilen komut bir sonraki komutun temelini de oluşturmalıdır.

Ceza, köpek eğitiminde en son başvurulacak yöntem olmalıdır. Ceza olarak hayvan dövülmemeli, aksine yanlış yaptıktan hemen sonra köpeğin psikolojisinden bilindiği üzere hoşlanmadığı bir şey yapılmalıdır. Böylece köpek yanlış yaptığının bilincine varır. Bunun için en güzel örnek köpeği bağlamak,tasmasını kısaltmak vb. dir. Cezalandırmak amacıylasyölenen sözler mimiklerle desteklenmelidir. Pek çok köpek yanlış birşey yaptığı zaman, ya bir yerlere saklanır ya da azarlanacağı sırada bakışlarını devamlı olarak sahibinden kaçırır. Böyle bir davranış karşısında hemen yumuşamamalı ve hak ettiği cezayı vermelidir.

Pek çok eğitim kitabında köpeği cezalandırmak için yanlış olarak köpeğin kıvrık bir gazete kağıdıyla dövülmesi önerilir. Doğru olan, hayvana karşı gazeteyle hareketin yapılması ancak gazetenin köpeğe dokundurulmamasıdır. Yanısıra gazetenin yere vurulması önerilmektedir

Köpek eğitiminde fazla güç kullanılmamalı, köpek direnç gösteriyorsa bunun nedeni araştırılarak ortadan kaldırılmalıdır

Köpek kesinlikle dövülmemelidir.

Eğitim alanı:

Pek çok kimse, köpek eğitiminin belirli bir alanda yapılması gerektiğini düşünürlerse de, bu tür eğitim alanları aslında ileri eğitimlerde gereklidir. Ancak eğitim yapılacak alanın bazı özelliklere sahip olması gerekir. Eğitim yapılmak istenilen yer olabildiğince sessiz olmalı ve köpeğin dikkatini dağıtmamalıdır. Alanda başka bir hayvan bulunmamalı, köpek bu alana girmekten hoşlanmalı, alanın sınırları ve alanda bulunan eğitim materyali eğitim açısından yeterli olmalıdır.  Sakin mekanlarda eğitilen köpeklerin çoğu, sessiz ortama alıştıkları için, kalabalık ortamlarda kendini güvende hissedemediğinden doğru hareketi yapamayabilir. Bu nedenle dönüşümlü olarak sessiz alanların yanısıra gürültülü mekanlarda ve köpeğin yaşayacağı ortamda eğitim yaptırılmalıdır.

Köpek Eğitim Araçları ve Aksesuarları

Köpek Tasmaları:

Göğüs Tasması: Bu tip tasma ile köpek daha rahat hareket edebilir ve genellikle eğitimli bir köpeğin park vb. yerlerde baş ve boyun bölgelerini serbest bırakarak rahat hareket etmesini sağlar

Özel Yürüyüş Tasması: Bu tasmalar özel olup yürüyüş esnasında köpeğin çekmesini engellemek için kullanılır. Köpek ileriye doğru hamle yaptığında koltuk altından geçen kısmı hareketi kısıtlar ve köpek sahibini rahatsız etmeden yürür. Kullanımı bakımından göğüs tasmasına benzerlik gösterdiği için çoğunlukla bu iki tasma birbirine karıştırılmaktadır.

Boyun Tasması: Bu her zaman köpeğin üzerinde bulunan bir tasmadır. Deri veya ekli zincirden yapılmış olup, üzerinde hayvan sahibinin adresi ve telefon numarası bulunur. Bazen bu tasmaların üzerine korunmak amacıyla çiviler monte edilebilmektedir

Boğma Tasması

Basit olanlar: Genellikle zincir veya deriden oluşur. Bu tasma, kimileri tarafından eğitim amacıyla kullanılırken kimileri tarafından da eğitilmiş bir köpeğe küçük uyarılarda bulunmak amacıyla kullanılır.

İki parçadan oluşanlar: Temel etkileri yanında aksesuar olarak da kullanılır. Tamamen zincir veya deriden oluşanların yanında tahrişe zincir ve deri kombinasyonları da bulunmaktadır.

Eğitim Tasması: Bu amaçla üretilmiş çeşitli tasmalar bulunmaktadır. En yaygın olanı dikenli tasma olarak tabir edilen ayarlı tasma çeşididir. Bu tasmaların ayarlanması özen gerektirmektedir. Aksi taktirde köpeğin boynunda tahrişe neden olabilir.

Şok Tasması: Bu tasmaların kullanılması bilgi gerektirir. Aksi taktirde köpekte çeşitli ruhsal ve sinirsel bozukluklara neden olabilir. Bu tasmaların kullanılması için köpeğin ırkı, kilosu ve sinirsel yapısı hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.

Genel Eğitim 

Genel eğitim, köpeğe mutlaka verilmelidir. Kimi Köpek bu tür eğitimleri kendiliğinden öğrenir gibi görünse de bu sırada ynalış alışkanlıklar edinebileceği için aşağıdaki eğitim kurallarına kesinlikle uyulmalıdır.

Eve Uyum: Öncelikle annesinden yeni ayrılmış yavru köpeklerin eve alıştırılması sağlanır. Genellikle bu olay pek sorun oluşturmamakla beraber bazen yavru, annesinin ve kardeşlerinin özlemi içerisinde olabilir. Bu yüzden yalnız kaldığı zamanlar ağlamaya başlar. Burada dikkat edilmesi gereken konu köpekle fazla ilgilenmemektir. Aksi takdirde köpek sürekli aynı bekler, göremediği zaman da mutsuz olur.

Yeme İçme alışkanlığı: Küçük yavru köpeklerde gerekli besin alabilmesi için günde 5 öğün verilir. Öğün sayısı köpek büyüdükçe azaltılarak, köpek bir yaşına geldiğinde 1’e indirilir. Yeme ve içme eğitimi için köpek önüne konulan besini hemen bitirmeli, bitirmediği takdirde belli bir süre sonra kandırılmalı ve yemek her gün aynı saatlerde verilmelidir

Tuvalet Alışkanlığı : Bunun için çeşitli yöntemler önerilmektedir

Yavru köpeklerin uykudan kalktıktan hemen sonra veya yemek yedikten belirli bir süre sonra istenilen yere götürülerek tuvaletini yapması beklenir. Yaptığı takdirde ödüllendirilir. Bu yöntemlerden en basitidir.

Küçük ve orta yaşlı köpeklerin eğitiminde iyi bir gözlem gerekmektedir. Köpeği sık aralıklarla dışarı çıkartarak, dışarıda tuvalet yapması sağlanır. Tuvaletini yaparken köpek sözlü olarak ödüllendirilir. Ancak köpek tuvalet pozisyonu aldığında köpek sahibinin hareket etmemesi ve köpeğin görebileceği bir yerde olması gerekir. Aksi takdirde köpek vazgeçebilir.

Evde tuvalet eğitimi: Bu amaçla köpeğin bulunduğu ortamın yarısına gazete kağıdı serilir. Köpek gazete kağıdının üzerine yaptığı zaman ödüllendirilmelidir. Dikkat edilmesi gereken bir konu da bu gazete kağıtlarının birkaç kat olması ve kirlendikçe üsttekinin alınıp atılmasıdır.

Köpek gazetenin üzerinden başka yere tuvaletini yapıyorsa, tuvaletini yaptığı yer temizlenirken, köpek temizleyen kişinin yanında olmalı ve temizleyen kişinin yüz ifadesinden ve sesinden yanlış bir hareket yaptığını anlamalıdır. Köpek bu uygulamayı öğrendikten sonra gazete ile kaplı alan küçültülür veya gazete köpeğin tuvaletini yapması istenilen yere konulur. Ancak bu yer değişimi bir anda yapılmamalı, aşamalı bir şekilde alıştırılarak yapılmalıdır. Kimi köpek sahibi köpeği yanlış yere tuvaletini yaparken gördüğünde köpeğin üzerine koşarak  veya bağırarak tuvaletini yapmasını engellemek istemektedir. İlk bakışta bu uygulama ne kadar başarılı olursa da kalıcı bir yakım sorunlara neden olabilir. Örneğin, yetişkin bir köpeğin heyecanlandığı zaman idrarını kaçırması bu yüzdendir. Özellikle bu tür eğitimler için sabır ve zaman gerekmektedir. Bazı Köpekler bu eğitimi çok çabuk bir şekilde kavrar, bazıları ise daha geç kavrarlar. Bu eğitim 5 aylık yaşa kadar verilmiş olmalıdır.